آیا سدیم هیدروکسید یا سود پرک خطرناک است؟
سدیم هیدروکسید (Sodium hydroxide) یک ماده شیمیایی پرکاربرد است که با نام‌های دیگری مانند هیدروکسید سدیم، سود پرک، کاستیک سودا و سود سوزآور نیز شناخته می‌شود و در صنایع مختلفی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
در تولید سود پرک از سدیم هیدروکسید مایع با درصد خلوص 30% تا 50% استفاده می‌شود. باتوجه‌به پرکاربردبودن سود پرک، افراد زیادی با این ماده قلیایی سروکار دارند و هرگونه بی‌احتیاطی در استفاده از آن، خطرات و عوارض متعددی به همراه دارد.
قبل از خرید سدیم هیدروکسید، بهتر است با خطرات و مضرات این ماده آشنا شوید تا در زمان استفاده از آن به رعایت پروتکل‌های ایمنی توجه داشته باشید. در این مطلب قصد داریم راجع‌به خطرات این ماده صحبت کنیم.
کاربردها و خطرات سدیم هیدروکسید را قبل از استفاده بدانید
Sodium hydroxide و مواد شیمیایی دیگری مانند سدیم متوکسید (سدیم متیلات) در صنایع مختلفی کاربرد دارند. از تولید سود پرک برای حذف جوهر کاغذهای بازیافتی، تجزیه چوب، ساخت خمیر کاغذ و سفیدکردن آن در صنایع تولید کاغذ، تهیه مواد غذایی و کنسروها در صنایع غذایی و رنگرزی الیاف مصنوعی در صنایع نساجی استفاده می‌شود.
مطالعه بیشتر : تولید کننده سود پرک و سدیم هیدروکسید در ایران
از دیگر کاربردهای این ماده می‌توان به تولید دارو و ضدعفونی کردن و پاکسازی تجهیزات در صنایع پزشکی و داروسازی، شکل‌دهی شیشه و افزایش انعطاف‌پذیری آن در صنعت شیشه‌سازی و حذف فلزات سنگین و کنترل میزان اسیدیته آب در صنعت تصفیه آب‌وفاضلاب اشاره کرد.
سایر صنایعی که در آن‌ها از سود سوزآور استفاده می‌شود عبارت‌اند از: صنعت تولید رنگ، صنعت چسب‌سازی، صنعت تولید آلومینیوم، تولید چرم، تولید خودرو، تولید سیمان، تولید مواد معدنی، تولید سلفون و ابریشم مصنوعی، تولید و تصفیه روغن‌نباتی، تولید سرامیک، تولید فرآورده‌های نفتی و غیره.
سدیم هیدروکسید و سدیم متیلات در فرآیندهای شیمیایی به‌عنوان کاتالیزور نیز کاربرد دارند. باتوجه‌به خواص شیمیایی و واکنش‌پذیر بودن سود سوزآور، رعایت‌کردن پروتکل‌های ایمنی در هنگام استفاده از آن اهمیت بسیار زیادی دارد.
شاید برای شما مفید باشد: راهنمای خرید سدیم متیلات و سود پرک در ایران
خطرات هیدروکسید سدیم و مضرات آن برای سلامتی از مهم‌ترین خطرات این ماده شیمیایی پرکاربرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خطرات هیدروکسید سدیم برای چشم
اگر این ماده با چشم‌های انسان تماس پیدا کند، عوارضی مانند سوختگی، تاری دید، درد، تورم و قرمزشدن چشمها را به دنبال دارد.
گاهی‌اوقات عوارض ناشی از تماس با سدیم هیدروکسید آن‌قدر شدید هستند که منجر به ایجاد بیماری‌های چشمی مانند گلوکوم، آب‌مروارید، چسبیدن پلک به قرنیه و از دست‌دادن بینایی می‌شوند.
ماهیت بسیار خورنده این ماده باعث می‌شود که با نفوذ به بافت‌های حساس چشم به آن‌ها آسیب جدی وارد کند.
برای به حداقل رساندن عوارض ناشی از تماس کاستیک سودا با چشم، بلافاصله باید چشمها را با آب فراوان بشویید تا باعث رقیق‌شدن این ماده شوید. مراجعه سریع به یک چشم‌پزشک بعد از شستشوی چشمها توصیه می‌شود.
خطرات سود پرک برای ریه‌ها
خاصیت تحریک‌کنندگی سودسوزآور باعث شده است که استنشاق بخار این ماده روی ریه‌های انسان نیز اثرات مضر و خطرناکی داشته باشد.
از عوارض ناشی از استنشاق بخار سود پرک می‌توان به مواردی مانند تحریک دستگاه تنفسی، تنگی نفس، سرفه، سوزش گلو و گرفتگی سینه اشاره کرد. افرادی که در کارخانه‌های تولید هیدروکسید سدیم و صنایع مرتبط با آن مشغول فعالیت‌اند، بیشتر در معرض خطرات این ماده برای دستگاه تنفسی و ریه‌ها قرار دارند.
استنشاق طولانی‌مدت این ماده باعث التهاب شدید بافت ریه می‌شود. کسانی که در اثر استنشاق بخارات سود سوزآور با مشکلات تنفسی و التهاب ریه مواجه می‌شوند، هرچه زودتر باید به پزشک مراجعه کنند و تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرند تا عوارض ناشی از آن را به حداقل برسانند.
خطرات هیدرکسید سدیم برای پوست چیست؟
اگر سدیم هیدروکسید با پوست انسان تماس پیدا کند، با عوارضی مانند قرمزی، خارش، سوختگی پوست، تاول و درد همراه است.
زخمی که در اثر برخورد این ماده با پوست و آسیب‌دیدن بافت‌های آن ایجاد می‌شود، به احتمال زیاد روی پوست ماندگار خواهد شد. گاهی اوقات درد ناشی از سوختگی پوست تا چند دقیقه مشخص نمی‌شود و به مرور زمان بروز پیدا می‌کند.
افرادی که پوست‌های حساسی دارند، بیشتر از دیگران در معرض خطراتی مانند درماتیت تماسی تحریک‌کننده هستند و یکپارچگی پوست آن‌ها به خطر می‌افتد.
درصورت تماس این ماده شیمیایی با پوست، بلافاصله باید آن را با آب کافی بشویید و خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید. شستشوی پوست با آب و مراجعه فوری به پزشک، نقش بسیار موثری در کاهش علائم ناشی از تماس سود سوزآور با پوست دارد.
سدیم هیدروکسید به دستگاه گوارش آسیب میرساند؟
بله و خوردن سود سوزآور خطرات جدی برای دستگاه گوارش به همراه دارد. این ماده درصورت بلع، علاوه‌بر سوختن لب‌ها، زبان، گلو، مری و معده با علائم دیگری مانند تهوع، استفراغ، اسهال، گرفتگی معده گاهی با سوراخ‌شدن دستگاه گوارش نیز همراه است و درنهایت ممکن است منجر به مرگ فرد شود.
بیشتر بخوانید : تولید کننده سود پرک 98 درصد در ایران
برای کاهش خطرات هیدروکسید سدیم چه باید کرد؟
افرادی که در حوزه تولید سود پرک و سدیم متیلات مشغول فعالیت‌اند یا افرادی که قصد خرید سود پرک با خلوص 98 درصد و استفاده از آن در صنایع مختلف را دارند، برای کاهش خطرات این ماده شیمیایی باید تمام پروتکل‌های ایمنی را رعایت کنند.
مهم‌ترین پروتکل‌های ایمنی برای کاهش خطرات مواد شیمیایی :
-
استفاده از دستکش‌هایی که به منظور استفاده از مواد شیمیایی مقاومند، پیش‌بند، محافظ صورت و عینک
-
پوشیدن چکمه‌های لاستیکی یا کفش‌های ایمن در برابر مواد شیمیایی
-
استفاده ازماسک مجهز به فیلترهای مناسب
-
آشنایی با روش‌های حمل ایمن این ماده شیمیایی
-
استفاده از سیستم‌های تهویه مناسب برای کاهش بخار و جلوگیری از استنشاق این ماده
-
نصب ایستگاه‌های شستشوی چشم و دوش‌های ایمنی در محل تولید و استفاده از موادشیمیایی برای آلودگی‌زدایی
-
شستشوی فوری پوست و چشم درصورت تماس با سود پرک
-
مراجعه فوری به پزشک
نکته دیگری که توجه به آن خطرات سود سوزآور را کاهش می‌دهد، نگه‌داری این ماده در داخل یک ظرف دربسته و در مکانی خشک، خنک و دارای تهویه مناسب است.
جمع‌بندی
در این مطلب توضیح دادیم که سود پرک و مواد شیمیایی دیگری مانند سدیم متواکسید در صورت تماس با چشم، پوست و وارد‌شدن به ریه‌ها چه مشکلات و خطراتی برای سلامتی انسان ایجاد می‌کنند. امیدواریم این مطلب برای‌تان مفید بوده باشد.
